МАЪЛУМОТ
дар бораи Чамоати деҳоти «Зарҳалол» барои соли 2017
Ҷамоати деҳоти «Зарҳалол» дар қисми шимолу-шарқии шаҳри Истаравшан ҷойгир буда, майдони умумиаш 151,2 км2 , яъне, 22,2 % и ҳамаи заминҳои шаҳрро ташкил мекунад. Аз ғарб ба шарқ11,6 км, аз шимол ба чануб 23 км тўл кашидааст. Дар шарқ ва шимолу-шарқ ноҳияи Fончи, дар шимол заминҳои захиравии шаҳри Истаравшан, дар ғарб бо деҳаи Қўшқанд вилояти Сирдарёи Чумҳурии Ўзбекистон (ба масофаи 1050 м.) ва Чамоати «Сабристон», дар чанубу-ғарб шаҳри Истаравшан, дар чануб шаҳри Истаравшан ва Чамоати Пошкент ҷойгир мебошад.
Дар 12 маҳалли аҳолинишин 34558 нафар аҳоли мавчуд буда, дар ҳудуди он зиёда 2450 хочагиҳои деҳқони, 13 корхонаҳои саноати, 153 нуқтаҳои гуногуни хизматрасони, 9 мактаб, 1 боғчаи бачагона, 13 нуқтаи тандурусти 2 ҳаммом фаъолият доранд.
Дар ҳудуди Чамоат зичии аҳоли ба ҳар як км2 193 нафар рост меояд. Захираҳои меҳнати зиёд аст.
Таърихи мухтасари Чамоат
1) Моҳи январи соли 1887дар таркиби волости Ўротеппа маҳкамаи Чамоати Чарқўрғон ташкил гардида, таркибашро деҳаҳои Чарқўрғон, Зарҳалол (солҳои 1940-1947 аз байн рафтааст), Хучақишлоқ (ҳозира Яккатол) ва Лакат ташкил мекард.
2) 10 июли соли 1918 Совети депутатҳои афсар, коргар ва деҳқонони Ўротеппа тобеъ ба вилояти Самарқанд ташкил карда шуд, ки аз 5 волост (Ўротеппа, Далён, Басманда, Fончи, Шаҳристон) иборат буд. Дар таркиби волости Ўротеппа 3 комитетхои ичроияи деҳаҳо (Чамоатҳо): Қалъаи Баланд, Гули Сурх ва Чарқўрғон таъсис ёфт.
3) Соли 1926 Чамоати Чарқўрғон ба таркиби Чамоати Ругунд дароварда шуд. Соли 1931 Совети қишлоқи Чарқўрғон аз нав барқарор карда шуд.
4) Дар асоси Фармони Президиуми Совети Олии РСС Точикистон №30\5 аз 28.08.1953 Совети қишлоқи Чарқўрғон Совети қишлоқи «Коммунизм» номида шуд.
5) Баъди Истиқлолияти Чумҳурии Точикистон аз соли 1994 дар асоси Қонуни Чумҳурии Точикистон «Дар бораи мақомоти худидораи шаҳрак ва деҳа» Совети қишлоқи «Коммунизм» ба Чамоати деҳоти «Коммунизм» табдил дода шуд.
6) Бо Қарори Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 марти соли 2012 №305 «Оид ба тащйир додани номи шаҳр, шаҳрак, деҳот ва деҳаҳои вилояти Сущд» Ҷамоати деҳоти «Коммунизм» ба «Зарҳалол» тащйир дода шуд.
Шумораи хонавода ва аҳоли.
№ б\т |
Номгўи деҳа ва шаҳракҳо |
Шумораи хонавода |
Ҷамъи шумораи аҳоли ба 1.01.2017 |
Аз он чинси |
дар муҳоҷирати меҳнати |
|||
мард 47,5% |
зан 52,5% |
|||||||
мард 0,015% |
зан
0,003% |
|||||||
1 |
С=фи Ориф |
1136 |
6974 |
3420 |
3554 |
522 |
28 | |
2 |
Ҷарқ=рщон |
1028 |
7285 |
3623 |
3662 |
179 |
18 | |
3 |
Истаравшан |
448 |
3128 |
1538 |
1590 |
70 |
21 | |
4 |
Қ=руқ |
245 |
1760 |
859 |
901 |
45 |
10 | |
5 |
Қалъачаи Араб |
369 |
2651 |
1319 |
1332 |
61 |
15 | |
6 |
Лакат |
978 |
6041 |
2986 |
3055 |
160 |
8 | |
7 |
Симурщ |
52 |
348 |
158 |
190 |
15 |
3 | |
8 |
Уюли |
133 |
1204 |
592 |
612 |
22 |
2 | |
9 |
Навганда |
141 |
1074 |
540 |
534 |
35 |
4 | |
10 |
Т=қузчалак |
217 |
1806 |
908 |
898 |
41 |
6 | |
11 |
Боявут |
28 |
204 |
109 |
95 |
2 |
– | |
12 |
Уяс |
130 |
799 |
381 |
418 |
15 |
1 | |
Хамаги |
4905 |
33274 |
16433 |
16841 |
1168 |
116 |
Мутаносибии миллатҳо: тоҷик 13750 нафар.(39,7%), =збек 20771 нафар.(60,3%), рус 22 нафар.(0,0006%), тотор 15 нафар.(0,0004%).
Теъдодиаҳолцвақувваиқобилимеҳнат (вазъишущлнокиишаҳрвандон):
№ |
Нишондиҳандаҳо |
Воҳидиченак |
Шумораба 1. 01.2016 |
1. |
Хочагиҳои ахоли |
адад |
4905 |
2. |
Ахоли (аз он чумла) |
нафар |
34558 |
Мардҳо |
нафар |
17601 | |
Занҳо |
нафар |
16957 | |
3. |
Кўдакони то синни 14 сола |
нафар |
12786 |
Гуруҳи миёнасолон (15-62(57 барои занон) сола) |
нафар |
17120 | |
Гуруҳи калонсолон (63 (58 сола) ва боло) |
нафар |
2350 | |
4. |
Ахолии кобили мехнат |
нафар |
17850 |
5. |
Муҳочирони меҳнати |
нафар |
1284 |
6. |
Аҳолии қобили меҳнати бешуғл (ҳамаи табақаҳо) |
нафар |
3601 |
7. |
Бекорон(расман бакайдгирифта) |
нафар |
36 |
8. |
Аҳолии ба кор машғулбуда |
нафар |
13950 |
(аз он чумла) |
|||
Шумораи коргарони кироя дар соҳаи саноат |
нафар |
250 | |
Шумораи коргарони кироя дар соҳаи сохтмон |
нафар |
994 | |
Шумораи коргарони кироя дар соҳаи кишоварзи |
нафар |
575 | |
Шумораи коргарони кироя дар соҳаи тичорат ва хўроки умуми |
нафар |
199 | |
Шумораи коргарони кироя дар соҳаи маориф |
нафар |
36 | |
Дигар соҳаҳо |
нафар |
1967 | |
9. |
Шумораи умумии нафақахурон |
нафар |
2116 |
Муҳочирати меҳнати:
Дар давоми солҳои охир мутақобилан дар мавсимҳои зимистон 5 – 7 % ва тобистон 10 -11 % и аҳолии қобили меҳнат ба муҳочирати меҳнати мераванд, ки 5-7%и онҳоро занҳо ташкил мекунад. Муҳочирати меҳнати манбаи муҳими даромад барои оилаҳои муҳочирон мебошад.
95%и муҳочирони меҳнати ба Федератсияи Русия . боқимонда ба давлатҳои Қазоқистон, Украина рафта, асосан дар корҳои сохтмон ва кишоварзи чалб мебошанд.
Саноат ва хизматрасонц.
Дар ҳудуди Чамоат 13 корхонаҳои саноати ва 191 субъектҳои бизнеси хурду миёна бо истеҳсоли равғани растани, консерваҳо, шарбат, орд, кунчора, сабус, маҳсулоти трикотаҷи, спирт, хишт ва хизматрасониҳои гуногун машғул аст.
Номгуи корхонаҳои саноати:
1 ЧММ Шараф 8 ЧММ ҳадид
2 Элитаи Истаравшан 9 ЧДММ Хуршеди Истаравшан
3 ЧММ АВИС 10 ЧММ Дурдона
4 ЧММ Нохид 11 СП Шарипов
5 С.И Сангинов 12 ЧС Кова
6 ЧС Сафеда 13 ЧС Садам
7 ЧСК Марк.технологи
Маълумот оиди фаъолияти корхонаву ташкилотҳои ҳудуди Ҷамоат ва теъдоди шаҳрвандоне, ки дар онҳо бо ҷои корц доимц таъминанд:
Соҳаҳои иқтисодиёт |
Миқдори |
Дар айни ҳол машғул аст(нафар) |
Коркарди махсулоти ҳ/қ |
10 |
218 |
Саноат |
15 |
665 |
Сохтумон |
9 |
196 |
Нақлиёт ва алоқа |
14 |
359 |
Савдо |
65 |
120 |
Хизматрасони |
185 |
516 |
Маориф |
19 |
492 |
Тандурусти |
15 |
324 |
Кишоварзц |
2450 |
6794 |
Дигар соҳаҳо |
3 |
223 |
ҳамаги |
2785 |
9907 |
Соҳаи кишоварзи.
Ҷамъи заминҳои кишоварзии Ҷамоати деҳоти «Зарҳалол» 13811,34 га (аз он обц 5062,91 га) буда, аз он заминҳои киштшаванда 6064 га (аз он обц 3679 га, лалмц 2385 га), чарогоҳ 4994 га, дарахтҳои бисёрсола ҳамагц 1423,62 га (аз он бощҳои мевадиҳанда 353,42 га, ток 920,2 га, тутзор 150 га), ҷангал ҳамагц 488 га (аз он дарахтзор 419 га), боир 13,1 га -ро ташкил медиҳад.
Асоси иқтисодиёти Чамоатро соҳаи кишоварзи ташкил медиҳад, ки дар он 37,8% аҳолии қобили меҳнат (6794 нафар) дар 2450 хочагиҳои деҳқони асосан бо ғаллакори, боғу токпарвари, ниҳолпарвари, сабзавоткори, кирмакпарвари, занбури асалпарвари ва чорводорию паррандапарвари машғул мебошанд. ҳоло зиёда аз 2352 хочагиҳои деҳқони ба 6 Ассотсиатсияҳои хочагиҳои деҳқони (Лакат, Қалъачаи Араб, Чарқўрғон, Навои, Fайрат, Сўфи Ориф) муттаҳид мебошанд. ҳамчунин хочагии давлатии Ниҳолпарвари фаъолият мекунад.
Дар давоми соли ҷори кишоварзони Ҷамоати деҳот соҳиби хосили назаррас гардиданд, ки мувофиқи хисоботҳои пешниҳодгардида чунин мебошад:
Ҷуворимакка барои дон-47с\га, зироатҳои техники-3,9с\га, картошка – 216с\га, полезц -215с\га, сабзавот – 310,5с\га, аз он помидор 315с\га, сабзи -307с\га, бодиринг-190с\га, пиёз-316с\га, мева-30,1с\га,ангур-80,2с\га. Истеҳсоли шир-1670с, пашм 1200с
Истифодабарии замин.
Майдони умумии заминҳои Чамоат 13179,61га буда, аз он 11795,7га (78%) заминҳои кишоварзи аз он 4815,59га (40,6 %) оби ва 3402га заминҳои корами лалми мебошад.
Саломатии аҳоли.
13 нуқтаи тандурусти фаъолият доранд. Шумораи занҳои қобили таваллуд 8755 нафарро ташкил мекунад.
Маориф.
Дар Чамоат 1 боғчаи бачагонаи шаҳраки Истаравшан фаъолият дорад. Шумораи кўдакони синни то мактаби 4645 нафарро ташкил медиҳад. Дар ҳудуди Чамоати деҳот 9 мактаби таҳсилоти миёнаи умуми (МТМУ) фаъолият дошта, дар он дар соли хониши 2016- 2017 454 нафар омўзгорон ва кормандони техники бо таълиму тарбия машғуланд. Дар мактабҳо дар соли хониши 201-2017 6985 нафар хонада таълим мегирад.
Инфрасохтор.
Дар ҳудуди Чамоат дар айни ҳол 4 китобхона , 2 хонаи фарҳанги, 2 мачмааи варзиши, 1 боғи истироҳати, 8 чойхона, 7 туйхона , 2 ҳаммом, 9 масчиди панҷвакта фаъолият дорад.
Шакли идоракуни.
Мақоми худидоракунии маҳалли – Чамоат аз 27 нафар вакилони аз чониби интихобкунандагони шаҳрак ва деҳот интихобгардида иборат мебошад. Аз ҳисоби вакилон Шўрои Чамоат иборат аз 9 нафар интихоб шудаанд, ки моҳе на кам аз як маротиба мачлисҳои худро доир менамояд.
Дар мачлисҳои он раис, айни ҳол 1 нафар муовин, котиб, як нафари намояндагон аз маҳалҳо, соҳаҳои кишоварзи , маориф ва тандурусти иштирок менамоянд. Аз тарафи мачлиси Чамоат Шўро, комиссияҳо ва дастгоҳи ичроияи Чамоат ташкил карда шудааст.
Бинои ҷамоат соли 1968 дар шаҳраки Истаравшан сохта шудааст.Аз рўи штати кори дар Чамоат 12 хизматчии давлати ва 4 нафар коргарони техники (шартномавц), чамъи 16 нафар коргар фаъолият доранд. Дар Чамоат 4 адад компютер мавчуд аст. Чамоат бо нақлиёти маркаи «Чанху» таъмин мебошад.
Фаъолияти вакилон ва комиссияҳои Ҷамоат
Дар Ҷамоати деҳот 27 ҳавзаи интихоботц мавҷуд буда, шумораи умумии интихобкунандагони эҳтимоли 18135 нафар, аз он 9175 нафар занҳо мебошад.